Albert Camus

Albert Camus, autor „Obcego”, „Dżumy” i „Upadku”, był jednym z najważniejszych francuskojęzycznych pisarzy i filozofów XX wieku. Jego powieści, eseje i dramaty przedstawiały często konkretnego człowieka z jego dylematami, zmaganiami z samym sobą, wewnętrznymi konfliktami i poszukiwaniem sensu w świecie absurdu. W 1957 roku Camus otrzymał literacką Nagrodę Nobla „za swe ważkie dzieła literackie, które wyraźnie i z powagą ukazują problematykę ludzki ego sumienia w dzisiejszych czasach”. Twórczość Alberta Camusa często zaliczana jest do nurtu świeckiego egzystencjalizmu.

Podstawowe dane:

Data urodzenia: 7 listopada 1913
Data śmierci: 4 stycznia 1960
Znane książki: „Obcy”, „Dżuma” i „Upadek”
Gatunek literacki: Literatura piękna obca

Opis autora

Albert Camus urodził się w 1913 roku w Mondovi w Algierii Francuskiej, w ubogiej wiejskiej rodzinie. Ojciec Alberta zginął na wojnie rok po jego urodzeniu, w 1914 roku - ten motyw z życia pisarza jest przedstawiony w ostatniej, wydanej pośmiertnie, autobiograficznej powieści Alberta Camusa „Pierwszy człowiek” (fr. Le premier homme, ang. The First Man). Mimo trudnych warunków życia, dzięki stypendiom naukowym, Albert Camus ukończył szkołę średnią i wstąpił na Uniwersytet w Algierze, gdzie studiował filozofię i kulturę antyczną. Kilka pierwszych dzieł Camusa – np. dramat „Kaligula” (Caligula, 1938) i esej „Mit Syzyfa” (Le Mythe de Sisyphe, 1942) czerpią inspirację ze starożytnej europejskiej kultury.

Dziennikarstwo, teatr i zaangażowanie polityczne

W Algierze Albert Camus zajmował się dziennikarstwem i teatrem. Pracował dla czasopisma „Alger Républicain”, grał w teatrze Radio-Alger, był współzałożycielem teatrów Théâtre du Travail (Teatr Pracy) i L’Équipe. W 1940 roku wyemigrował do Paryża, stamtąd do Lyonu, a następnie – na krótko – z powrotem do Algierii, gdzie zamieszkał w Oranie (Oran to miejsce akcji napisanej w 1947 roku powieści Camusa „Dżuma” (La Peste)). W 1942 roku Camus przeniósł się do Paryża już na stałe. W czasie wojny angażował się w ruch oporu, redagując wraz z Jean-Paulem Sartrem podziemne pismo „Combat”. W 1945 roku Camus napisał esej „Listy do przyjaciela Niemca” (Lettres à un ami allemand, 1945), będący swoistym rozliczeniem z narodem, który wywołał II wojną światową. W latach powojennych krytykował system komunistyczny, analizował znaczenie buntu jednostki i dylematy terroru inspirowanego ideą wyzwolenia – zagadnieniom tym poświęcił m.in. dramaty „Stan oblężenia” (L’État de siège, 1948) i „Sprawiedliwi” (Les Justes, 1950) oraz esej „Człowiek zbuntowany” (L’Homme révolté, 1951). Albert Camus zabrał również głos w sprawie Poznańskiego Czerwca w wygłoszonym przez siebie przemówieniu „Poznań” (1956). Z powodu krytyki komunizmu i piętnowania zbrodni tego systemu, książki Alberta Camusa w PRL podlegały cenzurze.

Według Camusa obowiązkiem pisarza jest zawsze stać po stronie wolności i prawdy. Dał temu wyraz w swojej mowie noblowskiej: „Niezależnie od naszych osobistych słabości, wielkość naszego zawodu jest zawsze zakorzeniona w dwojakim, trudnym obowiązku: odmowie kłamstwa i sprzeciwie wobec ucisku”.

Tematyka książek Alberta Camusa - ludzkie sumienie, wolność i uczciwość

Głównym motywem powieści Camusa jest egzystencjalna sytuacja człowieka w świecie, który nie ma nadrzędnego sensu ani boskiego porządku. Tym większe znaczenie ma wolność jednostki i sens, który człowiek samodzielnie nada swojemu życiu. O tym mówi powieść „Obcy” (fr. L’Étranger, ang. The Outsider, 1942), której bohater – zbrodniarz i wyrzutek – pozostaje wierny swojej wewnętrznej prawdzie. Kolejna wielka powieść Alberta Camusa - „Dżuma” (1947) ukazuje walkę ze złem, z zarazą odczytywaną dosłownie lub metaforycznie. Czytamy w niej: „Chodzi o uczciwość. Ta myśl może się wydawać śmieszna, ale jedyny sposób walki z dżumą to uczciwość”. Bohater powieści „Upadek” (La Chute, 1956) przeżywa wewnętrzną przemianę, która prowadzi go do upadku, ale i pozwala stanąć w prawdzie. „Upadek” to ostatnia powieść Camusa wydana za jego życia. Na początku 1960 roku pisarz zginął w wypadku samochodowym. Po jego śmierci opublikowano jeszcze dwie, niedokończone powieści: „Śmierć szczęśliwą” (La Mort heureuse) i „Pierwszego człowieka”.

więcej

Sprawdź dzieła i utwory innych autorów lektur szkolnych:

Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus, Czesław Miłosz, Juliusz Słowacki, Zbigniew Herbert, Adam Mickiewicz, Maria Konopnicka, Joseph Conrad, Eliza Orzeszkowa, Aleksander Fredro, Wisława Szymborska, Jan Brzechwa, Julian Tuwim, Tadeusz Różewicz, Jarosław Iwaszkiewicz, Stefan Żeromski, Bolesław Leśmian, Jan Kochanowski, Cyprian Kamil Norwid, Witold Gombrowicz, Stanisław Wyspiański, Władysław Reymont, Krzysztof Kamil Baczyński, Sławomir Mrożek, Miron Białoszewski, Charles Dickens, Fiodor Dostojewski, Albert Camus, George Orwell, Gabriel Garcia Márquez, Sofokles, William Szekspir, Homer, Johann Wolfgang von Goethe, Franz Kafka, Lew Tołstoj, Molier, Antoine de Saint-Exupéry, Ignacy Krasicki, Mikołaj Rej, Józef Ignacy Kraszewski, Marek Nowakowski, Jan Twardowski, Albert Camus, George Orwell, Zygmunt Krasiński, Bruno Schulz, Tadeusz Borowski, Zofia Nałkowska, Jacek Dukaj, Gabriela Zapolska, Anna Kamieńska, Antoni Słonimski, Maria Dąbrowska, Mikołaj Gogol, Miguel de Cervantes, Mark Twain, Umberto Eco

Albert Camus - książki

Dwie strony medalu (1937)
Kaligula (1938)
Gody (1939)
Mit Syzyfa (1942)
Obcy (1942)
Nieporozumienie (1944)
Listy do przyjaciela Niemca (1945)
Dżuma (1947)

Stan oblężenia (1948)
Sprawiedliwi (1950)
Człowiek zbuntowany (1951)
Lato (1954)
Upadek (1956)
Wygnanie i królestwo (1957)
Śmierć szczęśliwa (1971)
Pierwszy człowiek (1994)

Albert Camus

Opis autora

Dziennikarstwo, teatr i zaangażowanie polityczne

Tematyka książek Alberta Camusa - ludzkie sumienie, wolność i uczciwość

Kategoria

Wybrani autorzy

Seria

Wydawnictwo

Dostępność

Cena

Ocena

Książki, audiobooki i ebooki Alberta Camus

Albert Camus - książki