Rowery

Jaki rower kupić? To pytanie najczęściej jako pierwsze pojawia się naszych głowach w chwilę po podjęciu decyzji o jego zakupie. I chociaż mogłoby się wydawać, że jest to trudny i skomplikowany proces, dzięki poniższemu poradnikowi dowiecie się, jaki model wybrać i na co zwrócić uwagę podczas dokonywania wyboru. 

Dobry rower, czyli jaki? Rodzaje rowerów i ich przeznaczenie 

Zanim zaczniemy przeglądać katalogi kolejnych producentów, warto odpowiedzieć sobie na pytanie „gdzie i jak mamy zamiar na nim jeździć”. Należy przy tym założyć, że „gdzie” dotyczy rodzaju terenu i nawierzchni po jakich planujemy się poruszać, natomiast „jak” – naszego stylu jazdy i planowanego sposobu wykorzystywania jednośladu. Nie musimy przy tym ograniczać się do utartych schematów mówiących o tym, że do jazdy po mieście najlepszy będzie rower miejski, a do jazdy po górach rower górski. Oczywistym jest, że tego rodzaju jednoślady doskonale sprawdzą się w tych warunkach, niemniej dobrze wiedzieć, że do jazdy po zatłoczonych arteriach równie dobrze możemy wykorzystać rower turystyczny czy szosowy, a w góry możemy zabrać rower crossowy lub gravela. Dlatego większą uwagę należy skupić na rodzaju nawierzchni i sposobie użytkowania, które aby zapewnić komfort i funkcjonalność, powinny posiadać odpowiednią wielkość kół, szerokość opon czy kształt ramy. 

Jaki rower do miasta? 

Wybierając rower do jazdy po mieście, bez wątpienia warto polecić klasyczny rower miejski lub tzw. damkę, czyli rower z obniżoną poziomą rurą lub jej pozbawiony. Przyjęło się, że jest to typ jednośladu dedykowany wyłącznie dla kobiet. Nic bardziej mylnego. Zastosowanie takiego kształtu zdecydowanie wpływa na komfort jazdy w trybie miejskim, gdzie częstotliwość wsiadania i zsiadania z roweru jest bardzo duża. Brak konieczności przekładania nogi nad rurą poziomą dla wielu osób, niezależnie od płci, jest sporym ułatwieniem. W obu przypadkach kształt ramy zapewni wyprostowaną i wygodną pozycję za kierownicą, natomiast zamontowany osprzęt tj. hamulce, przerzutki czy napęd zagwarantują skuteczną i bezobsługową pracę w każdych warunkach. Dodatki w postaci błotników, osłon, oświetlenia czy nóżki podniosą funkcjonalność oraz komfort przemieszczania się po mieście. 

Pomimo niewątpliwych zalet rowery miejskie niestety nie nadają się do dynamicznej i szybkiej jazdy, a pokonywanie dłuższych dystansów wymaga nieco większego wysiłku. Dlatego, o ile naszym priorytetem jest czas, warto rozważyć zakup dużo lżejszego roweru szosowego czy uniwersalnego gravela. Ciekawym rozwiązaniem może być też rower elektryczny. Dzięki wbudowanemu wspomaganiu bez większego wysiłku będziemy mogli pokonywać większe odległości. 

Warto pamiętać, że poza wyżej wymienionymi rodzajami jednośladów na rynku znajdziemy także rowery składane, które w razie potrzeby można ze sobą zabrać do metra czy autobusu i są łatwe w manewrowaniu w ciasnych lub zatłoczonych miejscach. 

Jaki rower po lesie? 

W przypadku wyboru roweru do jazdy po lesie czy w lekkim terenie, warto skupić się na modelach wyposażonych w szerokie bieżnikowane opony, duże koła czy chociażby systemy amortyzacji. Elementy te nie tylko wpływają na komfort jazdy, ale przede wszystkim zapewniają optymalną przyczepność oraz kontrolę nad rowerem. Doskonale sprawdzą się tu m.in. wszelkiego rodzaju rowery MTB, czyli potocznie nazywane „góralami”, rowery turystyczne czy popularne gravele.

MTB zostały stworzone z myślą o jeździe typowo po górach, rower trekkingowy łączy elementy miejskiego i górskiego, dzięki czemu sprawdza się w trakcie wycieczek po leśnych trasach, a gravel to modne w ostatnich latach połączenie szosy i roweru górskiego do szybkiej jazdy nawet po nieco trudniejszym terenie. Na spokojne weekendowe czy wakacyjne wycieczki szczególnie warto polecić rowery trekkingowe, natomiast miłośnicy dynamicznej jazdy z pewnością docenią walory rowerów górskich czy graveli. 

Jaki rower wybrać do jazdy po mieście i lesie? 

Szukając uniwersalnego rozwiązania, dzięki któremu równie przyjemnie i sprawnie będziemy mogli przemieszczać się po mieście, jak i w lekkim terenie, warto zwrócić uwagę na rowery górskie i trekkingowe, a także cross (odchudzony „kuzyn” roweru górskiego o bardziej dynamicznym usposobieniu) i gravel. Pomimo odrębnych kategorii i wyraźnych różnic ich cechami wspólnymi są duże koła, szerokie bieżnikowane opony oraz pozycja za kierownicą pozwalająca zachować pełną kontrolę nad rowerem, niezależnie od tego czy jedziemy po utwardzonej drodze czy po luźnej nawierzchni. Wybór odpowiedniego jednośladu powinien być uzależniony od stylu naszej jazdy. Jeśli zależy nam na szybkości i dynamice, wówczas warto wybrać gravela lub rower górski. Na spokojne przejażdżki idealny będzie rower trekkingowy lub cross.  

Jaki rower w góry? 

Jak sama nazwa wskazuje, na rowerowy wypad w góry najlepiej wybrać jednoślad, który został zaprojektowany z myślą o jeździe w tym trudnym terenie. I chociaż katalog modeli MTB jest bardzo bogaty, a kolarstwo górskie to sport mieszczący wiele różnych dyscyplin, przy zakupie pierwszego roweru warto skupić się na podstawowych cechach – postawmy na rower górski z jednym lub dwoma amortyzatorami. Duże koła, szerokie opony z agresywnym bieżnikiem czy amortyzowane zawieszenie to tylko niektóre z elementów mających wpływ na komfort oraz bezpieczeństwo jazdy. Równie istotną rolę odgrywa geometria ramy, która pozwala na zachowanie pełnej kontroli nad rowerem w trudnym technicznie terenie, a także napęd umożliwiający swobodne pokonywanie nawet bardzo stromych wzniesień.  

Jaki rower na długie trasy? 

Mając w planach pokonywanie znacznych dystansów oraz spędzanie wielu godzin na siodełku zdecydowanie warto wziąć pod uwagę jeden z trzech typów rowerów: szosowy, trekkingowy oraz gravel. Każdy z nich doskonale nadaje się do wielokilometrowych wycieczek. Rower trekkingowy zaprojektowano z myślą o spokojnej turystycznej jeździe, gdzie wygodna pozycja podczas jazdy oraz osprzęt w postaci błotników i bagażnika zapewniają komfort i funkcjonalność niezbędną w trakcie wycieczek czy wypraw. Rower gravelowy natomiast to złoty środek pomiędzy szybkością i funkcjonalnością. Pozwala on bowiem sprawnie pokonywać kolejne kilometry, niezależnie od rodzaju nawierzchni. Z tego względu cieszy się on szczególną popularnością wśród sympatyków bikepackingu, czyli długich wycieczek z minimalnym bagażem. Rower szosowy natomiast to rasowy ścigacz. Jego główną zaletą jest szybkość, zwinność i niska waga. Decydując się na ten typ jednośladu należy jednak pamiętać, że w przeciwieństwie do dwóch poprzednich typów rowerów, nadaje się on wyłącznie do jazdy po drogach asfaltowych.  

Jak dobrać rower do wzrostu i dlaczego to ważne? 

Parametrem odgrywającym kluczową rolę podczas wyboru roweru niewątpliwie jest rozmiar ramy. Jej nieodpowiednia wielkość będzie źródłem dyskomfortu oraz prawdopodobną przyczyną pojawiania się kontuzji. W zależności od typu jednośladu rozmiar ramy może być wyrażony w centymetrach, calach, a także w formie oznaczeń literowych. Osobne oznaczenia stosuje się w odniesieniu do rowerów MTB, a jeszcze inne dla rowerów miejskich, szosowych, turystycznych czy graveli. Poniżej znajdują się przykładowe tabele wzrostu. Warto jednak wiedzieć, że wskazane wartości mogą się nieco różnić od tego co podają producenci w swoich katalogach.  

Rowery szosowe, przełajowe i gravel

• 147-150 cm (kobiety) / 150-152 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: XS (19", 48-49 cm)
• 150-151 cm (kobiety) / 153-154 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: XS-S (19-20", 49-50 cm)
• 152-158 cm (kobiety) / 155-161 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: S (20-21", 50-51 cm)
• 159-165 cm (kobiety) / 162-168 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: S-M (21", 51-52 cm)
• 166-168 cm (kobiety) / 169-171 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: M (21-22", 52-55 cm)

Rowery górskie

• 147-150 cm (kobiety) / 150-153 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: XS (14", 33-37 cm)
• 151-155 cm (kobiety) / 154-158 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: XS-S (14-15", 36-39 cm)
• 156-161 cm (kobiety) / 159-164 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: S (15-16", 38-42 cm)
• 162-167 cm (kobiety) / 165-170 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: S-M (16-17", 40-44 cm)
• 168-172 cm (kobiety) / 171-175 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: M (17-18", 43-47 cm)

Rowery miejskie, turystyczne i crossowe

• 147-153 cm (kobiety) / 150-156 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: S (15-16", 38-42 cm)
• 154-160 cm (kobiety) / 157-163 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: S-M (16-17", 40-44 cm)
• 161-163 cm (kobiety) / 164-166 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: M (17-18", 43-47 cm)
• 164-169 cm (kobiety) / 167-172 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: M-L (18-19", 45-49 cm)
• 170-174 cm (kobiety) / 173-177 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: L (19-20", 48-52 cm)
• 175-179 cm (kobiety) / 178-182 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: L-XL (20-21", 50-54 cm)
• 180-185 cm (kobiety) / 183-188 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: XL (21-22", 53-57 cm)
• 186-190 cm (kobiety) / 189-193 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: XL-XXL (22-23", 55-58 cm)
• 191-197 cm (kobiety) / 194-200 cm (mężczyźni) – Rozmiar ramy: XXL (23-24", 58-62 cm)

Jaka rama roweru? Rodzaje i materiały 

Rama rowerowa ma kluczowe znaczenie dla komfortu jazdy, stabilności i przeznaczenia jednośladu. W rowerach szosowych, turystycznych, gravelowych oraz crossowych stosuje się konstrukcje o klasycznym, trójkątnym kształcie, gdzie górna rura biegnie niemal poziomo. Taki układ zapewnia efektywne przenoszenie energii i aerodynamiczną sylwetkę podczas jazdy. W rowerach górskich geometria ramy jest bardziej dostosowana do trudniejszego terenu – pozioma rura zazwyczaj opada ku tyłowi, co ułatwia manewrowanie i poprawia kontrolę nad rowerem na nierównościach. Z kolei w rowerach miejskich i tzw. damkach konstrukcja jest bardziej otwarta, co ułatwia wsiadanie i zwiększa wygodę użytkowania. 

Materiał, z którego wykonana jest rama wpływa na wagę roweru, jego sztywność oraz sposób tłumienia drgań. Aluminium, popularne ze względu na swoją lekkość i odporność na korozję, zapewnia dobrą sztywność, choć może być mniej komfortowe na nierównych nawierzchniach. Karbon, znany z wyjątkowo niskiej wagi i zdolności do pochłaniania drgań, sprawdza się szczególnie w rowerach wyczynowych, jednak jego wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne jest ograniczona. Stal, choć cięższa, wyróżnia się elastycznością i dobrze tłumi nierówności, co przekłada się na płynniejszą jazdę. Tytan łączy w sobie trwałość, odporność na korozję i komfort jazdy, ale jest materiałem droższym i rzadziej stosowanym. 

Każdy z tych materiałów ma swoje zalety i ograniczenia, a wybór odpowiedniej ramy zależy od stylu jazdy, terenu oraz indywidualnych oczekiwań rowerzysty. 

Jakie koła roweru? – wielkość i szerokość 

Kluczowym elementem mającym wpływ na sposób prowadzenia roweru niewątpliwie są koła. To od ich wielkości oraz szerokości będzie zależała prędkość i dynamika jazdy, a także łatwość pokonywania przeszkód. Co ciekawe, w przypadku rowerów dla dzieci, rozmiar kół (od 10 do 24 cali) określa wielkość roweru. W odniesieniu do pełnowymiarowych jednośladów natomiast, mniejsze koła (od 20 do 26 cali) wykorzystywane są wszędzie tam, gdzie istotny jest niewielki rozmiar roweru czy zwrotność. Większe koła natomiast (od 27,5 do 29 cali) stosuje się w jednośladach gdzie kluczowe znaczenie odgrywa prędkość i stabilność jazdy.  

Nie bez znaczenia jest również szerokość koła w odniesieniu do opony. Im jest ona szersza i wyższa, tym większy komfort podczas jazdy po nierównościach oraz przyczepność na nieutwardzonym podłożu. Jej duży rozmiar negatywnie wpływa na wagę, opory toczenia oraz dynamikę jazdy.  

Jak ustawić siodełko w rowerze? 

Dyskomfort spowodowany złym ustawieniem siodełka to problem, który dotyka większość rowerzystów. Aby uniknąć wszelkich dolegliwości z tym związanych warto wiedzieć, że regulacja siodełka odbywa się w trzech płaszczyznach: pionowej, poziomej, oraz kąta nachylenia.  

Ustawienie wysokości siodełka najlepiej wykonać wsiadając na rower i opierając piętę na pedale w jego najniższym położeniu. Istotne jest, aby podczas tej czynności noga w kolanie była wyprostowana. 

Regulację w zakresie przód-tył również wykonujemy siedząc na rowerze. Układając prawą stopę na pedale ustawionym w pozycji poziomej (na godzinie 3) do rzepki kolana przykładamy sznurek z obciążeniem. Po swobodnym spuszczeniu ciężarku, powinien on przecinać się z osią pedału. Jeśli tak nie jest, wówczas regulujemy siodełko przesuwając je delikatnie do przodu lub do tyłu tak, aby uzyskać oczekiwany efekt. 

Znalezienie właściwego kąta nachylenia siodełka zawsze zaczynamy od ustawienia go w płaszczyźnie poziomej. Jest to wartość początkowa, którą w razie dyskomfortu należy delikatnie korygować stopniowo obniżając jego przód, aż do znalezienia optymalnego ustawienia.  

Dobrze jest pamiętać, że każdy z wymienionych sposobów pozwala jedynie na określenie wartości wyjściowej, która w razie potrzeby będzie wymuszała dokonanie kolejnych korekt. Nie bez znaczenia jest również konieczność dobrania szerokości siodełka. W tym celu należy zmierzyć rozstaw kości kulszowych, a następnie na tej podstawie wybrać odpowiedni model. 

Pamiętajmy również, że wysokość siodełka w żaden sposób nie zrekompensuje nieodpowiedniego rozmiaru ramy. Jazda na za małym lub zbyt dużym rowerze nadal będzie niekomfortowa, a panowanie nad nim ograniczone. 

Ile powinien ważyć rower? Czy waga roweru ma znaczenie? 

Waga roweru to aspekt na który najczęściej zwracają uwagę osoby, które kolarstwo traktują jako sport wyczynowy. Wszędzie tam, gdzie liczy się szybkość i dynamika każdy gram ma znaczenie. W normalnym użytkowaniu waga średniej klasy roweru szosowego waha się zazwyczaj w granicach 9-11 kg, natomiast dla rowerów górskich czy graveli wartości te wynoszą kolejno 12-13 kg i 10-12 kg. W przypadku pozostałych typów rowerów jak np. miejskie, trekkingowe czy cross, waga jednośladu, która w każdym z przypadków wynosi pomiędzy 13-16 kg, nie ma już tak dużego znaczenia. Tu większy nacisk kładzie się na komfort oraz funkcjonalność. Dużo ważniejsze bowiem niż nadliczbowe kilogramy jest wyposażenie jednośladu w błotniki, bagażnik oraz oświetlenie. 

W co rower musi być wyposażony? 

Zgodnie z treścią ustawy Prawo o ruchu drogowym rower z przodu musi posiadać co najmniej jedno przednie światło barwy białej lub żółtej selektywnej (może być migające), z tyłu natomiast co najmniej jedno światło odblaskowe barwy czerwonej o kształcie innym niż trójkąt, a także co najmniej jedno światło pozycyjne barwy czerwonej (może być migające). Do pozostałych elementów obowiązkowego wyposażenia należy również zaliczyć co najmniej jeden skutecznie działający hamulec oraz dzwonek lub inny sygnał o nieprzeraźliwym dźwięku. Każdy z wyżej wymienionych elementów nie tylko uchroni nas od ukarania mandatem karnym, ale co najważniejsze realnie wpłynie na poziom naszego bezpieczeństwa na drodze.  

Poza obowiązkowym wyposażeniem roweru można rozważyć montaż akcesoriów, które wpłyną na komfort użytkowania i funkcjonalność jednośladu. Dlatego w razie potrzeby, warto zastanowić się nad montażem takich elementów jak stopka, bagażnik czy błotniki. Co prawda kask rowerowy nie jest w świetle polskiego prawa obowiązkowym wyposażeniem rowerzysty, ale warto go posiadać ze względów bezpieczeństwa. 

Jak zabezpieczyć rower przed kradzieżą? 

Zastanawiając się nad tym, jak skutecznie zabezpieczyć rower przed kradzieżą, dobrze zapamiętać dwa hasła. Jedno z nich mówi, że „nie ma takiego zabezpieczenia, które w 100% uchroni rower przed kradzieżą”, drugie natomiast, że „to okazja czyni złodzieja”. Jak więc możemy spróbować najlepiej zabezpieczyć rower? 

Kluczowe jest zastosowanie solidnych blokad i wybór bezpiecznego miejsca do pozostawienia roweru. Na większości zabezpieczeń producenci podają poziom ochrony, co ułatwia wybór dopasowanego modelu.  

Jednym z najtrudniejszych do sforsowania zabezpieczeń rowerowych jest U-Lock, który dzięki swojej sztywnej konstrukcji skutecznie chroni rower. Może on jednak sprawiać problemy na ciasnych parkingach rowerowych, gdzie trudno go prawidłowo zamocować. Dlatego warto uzupełnić ochronę o linki zabezpieczające – dobrym rozwiązaniem jest użycie dwóch, z których jedna łączy ramę z kołem, co dodatkowo utrudnia szybkie zabranie roweru. 

Dobrą praktyką jest także oznakowanie roweru na policji, co ułatwia jego identyfikację i zwiększa szanse na odzyskanie w przypadku kradzieży. Coraz popularniejszym rozwiązaniem jest również montaż nadajnika GPS, który umożliwia śledzenie roweru w czasie rzeczywistym. Oprócz stosowania zabezpieczeń warto zwrócić uwagę na miejsce parkowania – monitoring, dobre oświetlenie i ruchliwe punkty znacząco zmniejszają ryzyko utraty jednośladu. Im więcej przeszkód napotka złodziej, tym większa szansa, że zrezygnuje z próby kradzieży. 

Jak przechowywać rower? 

Optymalnym miejscem do przechowywania roweru, niezależnie od tego, czy korzystamy z niego na co dzień, czy przechowujemy poza sezonem, niewątpliwie jest suche i ciepłe pomieszczenie. Może to być pozbawiona wilgoci piwnica, ogrzewany garaż czy nawet własne mieszkanie. Najważniejsze, aby uchronić jednoślad przed szkodliwym działaniem wilgoci. Trzymanie roweru na balkonie, tarasie czy w przydomowej altanie z pewnością spowoduje pojawienie się korozji oraz ogólne pogorszenie kondycji roweru. 

Jak dbać o rower na co dzień? 

Wbrew temu co mogłoby się wydawać, dbanie o rower wcale nie musi być skomplikowane. Wystarczy, że po każdej lub prawie każdej jeździe wyczyścimy i nasmarujemy napęd, jak również wytrzemy go z błota i kurzu. Dzięki temu nie tylko wydłużymy żywotność łańcucha i zębatek, ale również będziemy mieli szansę dostrzec ewentualne uszkodzenia czy pęknięcia.  

Kluczowe znaczenie ma również zwracanie uwagi na wszelkie nieprawidłowości związane z pracą poszczególnych mechanizmów. Mowa tu o nieprecyzyjnie działających przerzutkach, słabych hamulcach czy dźwiękach stukania świadczących o tym, że niektóre elementy roweru mogą być ze sobą za luźno skręcone. Wówczas należy problem zniwelować.  

Co więcej, co najmniej raz na sezon warto oddać rower do zaufanego serwisu, który dodatkowo dokona oceny stanu technicznego, a w razie konieczności wymieni uszkodzone i zużyte komponenty. 

Mam nadzieję, że tym poradnikiem przybliżyłem nieco temat związany z zakupem roweru. Dlatego nie czekaj dłużej! Wybierz rower, który najlepiej odpowiada twoim potrzebom i stylowi jazdy. Pamiętaj - odpowiedni sprzęt to klucz do bezpiecznej i komfortowej jazdy. Dołącz do społeczności rowerzystów i ciesz się każdą chwilą spędzoną na dwóch kółkach.

Jakub Hejduk 

Kolarz-amator, któremu frajdę sprawia jazda na każdym typie roweru, niezależnie od tempa, odległości czy pory roku. Prowadził bloga jadenarowerze.pl, współtworzył podcast Warmia Bike, a także redagował treści dla portali o tematyce rowerowej. Aktualnie skupia się na eksplorowaniu warmińsko-mazurskich tras, a zdjęciami ze swoich wycieczek dzieli się w social mediach.